Mga Karapatang Pantao at Karapatang Sibil

Mga Karapatang Pantao at Karapatang Sibil

Tungkulin ng pamahalaan na itaguyod ang karapatan ng bawat mamamayan.

Ano ba ang ibig sabihin ng karapatan?

Ang karapatan ay mga bagay na nararapat makuha o maranasan ng isang tao, anuman ang kaniyang pinagmulan at pinaniniwalaan. Ang mga karapatang pantao at karapatang sibil ay makatutulong sa kaniya na makapamuhay nang masaya at payapa sa kaniyang komunidad.

Anuman ang edad o kasarian, bawat tao ay may karapatan ayon sa batas. May mga karapatan ang mga pambata. (Basahin: Mga Isyu na may Kaugnayan sa Karapatang Pantao)

Ang Karapatang Pantao

Ang mga karapatang pantao ay mga karapatan na taglay natin bilang mga nabubuhay na mga tao, kahit na hindi ito sabihin o isabatas ng anumang estado.

Ang mga karapatang pantao ay unibersal at likas sa ating lahat na mga tao, anuman ang nasyonalidad, kasarian, bansa o etnikong pinagmulan, kulay, relihiyon, wika, o anumang iba pang katayuan.

Ang Karapatang Sibil

Ang mga karapatang sibil ay mga personal na karapatang ginagarantiya at pinoprotektahan ng Saligang Batas o Konstitusyon.

Sa Saligang Batas ng Pilipinas nakasulat at nakalarawan ang mga karapatan ng mga mamamayan. Ang Saligang Batas ang pinakamataas na batas ng Republika ng Pilipinas.

Mga Halimbawa ng Karapatan ng mga Mamamayan

Tignan natin ang mga sumusunod na halimbawa ng karapatan ng mga mamamayan:

1. Karapatang Maipanganak at Mabuhay

Bawat tao ay may karapatang maisilang o maipanganak. Nasa sinapupunan pa lamang ay inaalagaan na ang bata upang maging malusog hanggang sa ito ay maisilang.

2. Karapatang Magkaroon ng Malusog na Pangangatawan

Karapatan ng tao na magkaroon ng mabuting kalusugan. Dapat siyang makakain ng mga pagkaing kinakailangan upang siya ay magkaroon ng malusog na pangangatawan.

3. Karapatan sa Kaligtasan at Kapayapaan

Karapatan ng tao na maging ligtas ang buhay at magkaroon ng kapayapaan.

4. Karapatan sa Edukasyon

Karapatan ng isang tao na magtamo ng wastong edukasyon upang lumaki siyang may pinag-aralan at magkaroon ng magandang kinabukasan.

5. Karapatan sa Pagboto

Karapatan ng mga mga taong nasa hustong gulang pataas na magkaroon ng karapatang bumoto at pumili ng mga taong nais nilang manungkulan sa pamahalaan.

6. Karapatan sa Malinis at Maayos na Kapaligiran

Karapatan ng tao na makapamuhay sa isang malinis at maayos na kapaligiran.

7. Karapatan sa Paghahanapbuhay

Karapatan ng tao na magkaroon ng pangkabuhayan o pagkakakitaan upang matustusan niya ang kaniyang mga pangangailangan.

8. Karapatan sa Pagtitipon

Karapatan ng tao na magsagawa ng mga pagpupulong at pagtitipon. Maari rin siyang sumali sa mga samahan o grupo na may mabuting layunin.

9. Karapatan sa Pagpili ng Relihiyon o Pananampalataya

Karapatan ng tao na pumasok o umanib sa alinmang pangkat ng relihiyon o pananampalataya na kaniyang nais.

10. Karapatan sa Pagkakaroon ng Matitirahan

Karapatan ng tao na magkaroon ng tirahan o lugar na kaniyang tutuluyan.

Kaakibat Responsibilidad o Pananagutan ng Mga Karapatan

Ang mga nabanggit sa itaas ay ilan lamang sa karapatan ng tao. Tunay na ang mga ito ay dapat nilang matamasa. Subalit, kaakibat ng pagkakaroon ng karapatan ay ang kaukulang responsibilidad. Maraming bumabangong suliranin sa komunidad sapagkat ang iba ay inaabuso ang kanilang karapatan at hindi ito ginagamit sa responsableng paraan.

Halimbawa na lamang ang mga sumusunod na sitwasyon:

Karapatan sa Pagtitipon – Ipinagkaloob ang karapatan sa pagtitipon subalit hindi maaaring abusuhin sa pamamagitan ng mga pagproprotesta nang walang paalam o permit.

Karapatan sa Pagkakaroon ng Matitirahan – Maaaring  magkaroon ng tirahan subalit hindi basta makapagtatayo ng bahay kung saan naisin.

Karapatan sa Pagboto – Binigyan ng karapatang makaboto subalit hindi pinapayagang bumoto para sa ibang tao.

Basahin: Pagbuo Ng Dokyumentaryo Na Nagsusulong Ng Paggalang Sa Karapatan Ng Mga Mamamayan Sa Pagpili Ng Kasarian At Sekswalidad

Copyright © by Celine de Guzman/OurHappySchool.com

Para sa mga komento, gamitin ang comment section sa: Republic Act 1425 Rizal Law (Its History and Important Provisions)